Şema Terapi-Geçmişin Etkisiyle Bugünü Şekillendiriyor musunuz?
Klinik Psikolog Hanifi Türkaslan
23.01.2025

Şema kavramı, birçok alanın içerisinde kullanılan geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Genel kavram olarak şema, yapı ve iskelet anlamına gelmektedir. Bu yelpaze içerisinde bizim üzerine durduğumuz şema kavramı psikoloji bilimi çerçevesinde bireyin kendisini, çevresini ve dünyayı algılama biçimiyle yakından ilişkilidir. Şemalar, gelişimimizin erken dönemlerinden itibaren oluşan bilişsel ve duygusal kalıplarımızdır. Yapılan araştırmalarda bize bakım verenler tarafından şekillenmesi sonucunda oluştuğu gözlemlenmiştir. Burada önemli olan ise temel olarak karşılanmamış ihtiyaçlar sonucunda ortaya çıkmasıdır. Bu ihtiyaçlar kişiden kişiye değişebilmekle birlikte evrenseldir.
Peki nedir bu ihtiyaçlar?
Bu ihtiyaçlar; çocukluğunda güvenli hissetmeye, bağımsız hareket edebilmeye, gerçekçi sınırlar koyabilmeye ve spontane bir şekilde oyun ihtiyacının karşılanmasıdır. Bunlar karşılandığında psikolojik gelişimin sağlıklı olacağı düşünülmektedir. Öte taraftan, bireyler bir bakıma, bakım verenlerinin ellerindeki bal mumu gibidir. Bu şemalar erken dönemde işe yararken ilerleyen yaşantımızda çevre değişiyor, zaman değişiyor, kişiler değişiyor, şartlar değişiyor siz büyüyorsunuz ancak bu yapılar hala varlığını devam ettiriyor. Bunun sonucu olarak bireyler ikili ilişkilerinde ve genel yaşantılarında zorluk yaşayabilirler.
Şema terapi bireylerin yaşamış oldukları bu sorunları, işlevsiz başa çıkma yöntemlerini ve uyum bozucu şemalarını fark etmeleri konusunda yardımcı olarak daha işlevsel bilişsel yolaklar ve uyumlu davranış kalıpları geliştirmelerinde yardımcı olan bir terapi ekoldür.
Kaynak:
Şema Terapi. Şema Terapi. Terapistin Rehberi. Yazarlar: Jeffrey E. Young , Janet S. Klosko , M.E. Weishaar. Barkod: 9789756329627.